“Made in Viet Nam” hay “Made in the Word”

“Ở thời đại 4.0, chuỗi cung ứng toàn cầu thì cái nào rẻ, cái nào có lợi cho doanh nghiệp là họ đem về chứ không nhất thiết phải nguyên liệu, chế biến của Việt Nam mới là Việt Nam”

Cuộc khủng hoảng truyền thông của Asanzo đã làm dấy lên nhiều tranh cãi về xuất xứ của sản phẩm. “Made in vietNam” hay “Made in China” mới là đúng. Tỷ lệ linh kiện chiếm bao nhiêu % mới được coi là “không lừa dối người tiêu dùng” khi các sản phẩm “Made in VietNam” có sử dụng linh kiện nhập khẩu ?

Trả lời về vấn đề này, ông Trần Thanh Hải, Phó Cụ trưởng Cục xuất nhập khẩu Bộ Công Thương đã thẳng thắn chỉ ra rằng “Dù có các văn bản khác nhau nhưng hiện nay chưa có quy định rõ ràng xác định xuất xứ hàng hóa như thế nào thì được gọi của người tiêu dùng về xuất xứ hàng hóa là hoàn toàn khác nhau, ví dụ như vi câu chuyện Asanzo, nếu có doanh nghiệp cũng nhập khẩu linh kiện Nhật Nản, hàng lượng như thế nhưng lắp ráp tại Việt Nam và dán nhãn Nhật Bản, thì có phải là lừa dối khách hàng ?”

Báo chí, truyền thông dựa vào đâu để quy kết doanh nghiệp lừa dối người tiêu dùng khi dán nhãn “Made in VietNam” cho sản phẩm có sử dụng linh kiện nhập khẩu trong khi Luật quy định hàng xuất khẩu được đóng mác Made in Vietnam là phải có từ 35-55% là linh kiện sản xuất nội địa. Tuy nhiên ở trong nước lại chưa có văn bản quy định về tỷ lệ này.

Dư luận càng nóng hơn nữa khi tại hội thảo “Thế nào là Made in Vietnam” diễn ra ngày 17/7. Bà Bùi Kim Thuỳ – chuyên gia về thương mại chia sẻ “mọi người vẫn thường quen với việc ghi “Made in…” nhưng thực tế chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu đã rất đầy đủ cho phép doanh nghiệp sản xuất “Made in the world” vì vậy đừng lấy “Made in Vietnam” ra để đong đếm lòng yêu nước.” Theo bà Thuỳ, với bất kỳ một quy tắc xuất xứ nào thì để quy định công đoạn gia công trên lãnh thổ một quốc gia, một vùng thì hoàn toàn có thể ghi Made in… hay Assembled…tại nơi đó.

Lấy một dẫn chứng về sản phẩm điều của một doanh nghiệp trong nước, bà Thủy cho biết, chủ doanh nghiệp này đã lấy giống tốt nhất ở Bình Phước đưa các nhà khoa học ở Việt Nam sang Thái Lan lấy giống tốt nhất ở đây ghép, đưa vào phòng thí nghiệm phối và sinh ra cây con, cây con tốt nhất trồng ở Campuchia. Khi thu hoạch điều, điều thô từ Campuchia sẽ được chuyển về nhà máy ở Bình Phước làm công đoạn rang, chế biến, bóc tách và phân loại điều to nhỏ, thành phẩm cuối cùng đang bán ở Việt Nam. “Sản phẩm này là sản phẩm gì? Công đoạn cuối cùng diễn ra ở Việt Nam là rang ở Bình Phước còn cây điều trồng ở Campuchia, giống bố mẹ ở phòng thí nghiệm Thái Lan, nhưng hàm lượng chất xám này nhiều và là của người Việt Nam, không thể lượng hoá được đối với sản phẩm này”.

Tương tự như vậy, theo như thông tin mà đại diện Asanzo đưa ra mới đây, bảng mạch chính của tivi là Asanzo tự thiết kế đặt hàng sản xuất nước ngoài cho smart tivi và tivi thường remote, bộ nguồn cũng do công ty sản xuất. Như vậ các sản phẩm tivi Asanzo không đơn giản là mua vài khối linh kiện về ráp lại.Trước đó, Asanzo cũng phân trần về quy trình lắp ráp, kiểm soát chất lượng và bảo hành tivi mang thương hiệu Asanzo được tư vấn và chuyển giao công nghệ bởi các chuyên gia Nhật Bản cách đây 5 năm. Việc chọn thị trường ngách ở các vùng nông thôn hay miền tây sông nước, buộc hãng phải có ý tưởng chiếc tivi chạy được trên nguồn điện thế yếu, có giao diện dễ sử dụng và giá cả phù hợp. Để đáp ứng điều này, Asanzo tự thiết kế nhiều phần trong sản phẩm. Như vậy chỉ cần Asanzo chứng minh được điều này thì được phép ghi nhãn xuất xứ hàng hóa là Việt Nam. Nếu vậy, căn cứ vào luật Asanzo không sai.

“Made in VietNam” hay “Made in the world” ? Câu trả lời này xin đợi kết luân chính thức của cơ quan chức năng. Đây không chỉ là sự trông đợi của Asanzo mà còn là nỗi niềm của hàng nghìn doanh nghiệp khác và niềm tin của người tiêu dùng.