Stalin có độc tài như ta vẫn nghĩ?

03/08/2019

255

Stalin là một nhân vật lịch sử gây tranh cãi. Những người chống ông thường cho rằng ông độc tài, thích sùng bái cá nhân… Đây là mẩu chuyện nhỏ cho ta biết một vài điều thú vị về con người này, trích trong sách Lí luận văn học (tái bản lần ba), trang 401.

Vở kịch Tiền tuyến ᴄủᴀ Cornâysúc ra đời vào năm 1942 lúc cuộc chiến chống phát xít Đức ᴄủᴀ Liên Xô đang diễn ra căng thẳng. Vở kịch bàn về sự mâu thuẫn giữa những người muốn xây dựng Hồng quân Liên Xô hiện đại, chính quy với những người muốn giữ nguyên hiện trạng lạc hậu. Nó đã đụng chạm gay gắt tới những tướng tá chỉ huy Hồng quân, đến nỗi một vài người điện về Bộ Tổng tư lệnh đề nghị đình chỉ in vở kịch trên tờ Sự thật và cấm diễn ở sân khấu, với lí do “phá hoại Hồng quân”. Nhưng Stalin đã khẳng định: “Vở kịch đã nêu lên một cách đúng đắn thiếu sót ᴄủᴀ Hồng quân, và nếu nhắm mắt làm ngơ trước những thiếu sót đó thì thật không đúng. Cần phải dũng cảm thừa nhận thiếu sót đó và có biện pháp trừ bỏ chúng. Đó là con đường duy nhất để cải tiến và hoàn chỉnh Hồng quân”.

Những quan niệm lạc hậu xuất phát từ những người đã từng tham gia cuộc nội chiến Nga (1918-1922). Nhân vật trung tướng Gôrơlốp, tư lệnh trưởng phương diện quân trong vở kịch là đại diện cho cái bảo thủ thời bấy giờ, cũng là một con người như vậy. Nên nhớ rằng, Stalin cũng từng tham gia lãnh đạo trong thời kì nội chiến, và vào giai đoạn này, Stalin là một trong những người chỉ huy Hồng quân. Nhưng ông đã vượt qua tất cả những hạn chế và quan niệm bảo thủ ᴄủᴀ thời ông mà tiếp thu cái đúng đắn, hợp lí ᴄủᴀ người khác.